İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve
Esaslarına İlişkin Tebliğinin Dayandığı KANUNLAR
6331 İSG Kanununu - 3146 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanun
İş Sağlığı ve Güvenliği İle İlgili Çalışan Temsilcisinin Nitelikleri ve Seçilme Usul ve
Esaslarına İlişkin Tebliğe göre
İşveren, işyerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunması halinde işyeri sendika temsilcisini çalışan temsilcisi olarak görevlendirir.
İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir. Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki. Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç. Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört. y Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş. İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı çalışan temsilcisi seçilir.
Çalışan temsilcisi aday başvurularının yapılması için yedi günden az olmamak üzere süre tanınarak işveren tarafından işyerinde ilân edilir.
Aday sayısı işyerinde zorunlu çalışan temsilcisi sayısının 3 katından fazla olamaz. Örnek
300 çalışan varsa 3 çalışan temsilcisi seçilir ve seçime en fazla 9 aday başvurabilir.
y Fazla olması halinde çalışan temsilcisi adayları; öğrenim durumu, işyerindeki deneyim süresi ve yaş kriterleri esas alınarak belirtilen sürenin bitiminden itibaren en fazla üç gün içinde işveren tarafından ilân edilir.
ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ NİTELİKLERİ
İşyerinin tam süreli daimi çalışanı olması,
En az 3 yıllık iş deneyiminin bulunması, ve en az ortaokul düzeyinde öğrenim görmüş olması.
Belirli süreli veya geçici işlerde, tam süreli ve en az 3 yıl çalışma koşulu aranmaz y İşyerinde 3 yıllık iş deneyimi bulunmayan çalışan veya aday bulunmaması halinde deneyim aranmaz
Çalışanlar veya adaylar arasında yeterli eğitim düzeyine sahip kişi bulunmaması halinde en az ortaokul mezuniyeti aranmaz Yetkili sendika temsilcisinin çalışan temsilcisi olarak görev yapması halinde sayılan tüm nitelikler aranmaz.
y Seçim, işyerindeki çalışanların en az yarıdan bir fazlasının katılacağı bir oylamayla yapılır.
Örnek
300 çalışan varsa oylamaya (300/2)+1 = 151 kişi katılır.
Oylamanın gizli yapılması esastır.
Vardiya usulü çalışılan işyerlerinde ise seçimler tüm vardiyalarda çalışanların da oy kullanmasına imkân verilecek şekilde düzenlenir.
Oyların eşitliği durumunda çalışan temsilcisi; adayların öğrenim durumu, işyerindeki deneyim süresi ve benzeri kriterleri esas alınarak işverence belirlenir.
Seçim, sonuçları itibariyle 5 yıl geçerlidir.
Çalışan temsilcisinin, herhangi bir nedenle görevinden ayrılması durumunda, daha önce yapılan seçim sonuçlarına göre en fazla oy alan sıradaki aday atanır.
Sendika temsilci sayısının zorunlu çalışan temsilci sayısından az olması durumunda diğer çalışan temsilcisi veya temsilcileri dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla işveren tarafından görevlendirilir. y Sendika temsilci sayısının zorunlu çalışan temsilci sayısından çok olması durumunda ise yetkili sendikanın önerisi doğrultusunda çalışan temsilcileri işveren tarafından görevlendirilir. y Sendika temsilci sayısının zorunlu çalışan temsilci sayısından çok olması durumunda en çok üyeye sahip yetkili sendika temsilcisi çalışan temsilcisi olarak atanır.
Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. Oyların eşitliği durumunda, baş temsilci kura yöntemiyle belirlenir.
İşyerindeki yetkili sendikanın yetkisini kaybetmesi veya bir başka sendikanın yetkili sendika olarak ilân edilmesi durumunda 30 günlük süre içerisinde işveren çalışan temsilcisi veya temsilcilerinin görev yapmasını sağlar. y Tutanaklar ile oylamaya katılanların imzalı listesi bir sonraki seçime kadar işyerinde saklanır.
Örnek 1
Toplam çalışan sayısı: 2000
İş sözleşmeli çalışanların sayısı: 1100
Diğer (statü hukukuna bağlı) çalışanların sayısı: 900
Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı: 5
Yetkili sendika sayısı: 2
Formül:
Çalışan temsilcisi sayısı = (2252003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu ve diğer (iş akdihizmet akdiiş sözleşmesi v.b.) çalışanların sayısı veya Diğer (statü hukukuna bağlı) çalışanların sayısıToplam çalışan sayısı) * Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı
Hesaplama:
A Sendikası (6356 sayılı Kanuna göre yetkili) çalışan temsilci sayısı için;
(11002000) * 5 = 2,75 a 3 Çalışan Temsilcisi
B Sendikası (4688 sayılı Kanuna göre yetkili) çalışan temsilci sayısı için;
(9002000) * 5 = 2,25 a 2 Çalışan Temsilcisi
Örnek 2
Toplam çalışan sayısı: 800
A sendikasına üye 500,
B sendikasına üye 300 çalışan
Görevlendirilecek çalışan temsilcisi sayısı: 4
A sendikası (500800)*4=2,5 ( 2 Çalışan temsilcisi) B sendikası (300800)*4=1,5 (1 Çalışan temsilcisi)
Kalan 1 temsilci kura yöntemiyle belirlenir