Tasarıma giriş yaptığımız derslerin olmazsa olmazı, vazgeçilmezi, tasarım hayatımız ilerledikçe unuttuğumuz belki de görmezden geldiğimiz fakat içten içe varlığını hep hissettiğimiz tasarım ilkelerinin önemini elbette hepimiz çok iyi biliyoruz. Buna rağmen ne kadar okusak, ne kadar görsel incelemeler yapsak da tasarım prensipleri hep bir soru işareti kafamızda.
Tasarım ilkelerinin vaziyet-i hali böyle olunca Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencisi Efil Türk bitirme projesi olarak 3D kesilmiş bir kolaj çalışması hazırlamış.
Çalışmanın hem eğitici, hem de görsel estetiğinden dolayı eğlenceli bir yanı var. Prensipler odaklı yapılan bu çalışma; 50X70cm poster ölçülerinde ve hatta satın alabileceğiniz, kağıtlarla muntazam bir estetik düzende yapılmış. 10 temel ilkeyi(denge, hiyerarşi, örüntü, ritim, boşluk(mekan), proporsiyon(orantı), vurgu, hareket, kontrast, uyum)esas alan Efil Türk’ün çalışmasını sizler için derledik. Görsel estetiğe bakıp anekdotları unutmamakta fayda var. İşte her tasarımcının ezber etmesi gereken 10 temel prensip;
Denge
Bir tasarım prensibi olarak denge, tasarımı oluşturan parçaların tanımlı ve estetik bir biçimde yerleştirilmesidir.
Hiyerarşi
Görsel hiyerarşi, insan gözünün gördüklerini algılama düzenidir. Bu düzen ise algı alanı içerisindeki formlar arasında bulunan görsel kontrastla oluşur.
Örüntü
“Bir düzen ve yineleme içerisindeki iki ya da üç boyutlu nesneler topluluğudur.” Örüntü, tasarım elemanlarının planlı yada rastgele tekrarlar halinde yerleştirilmesiyle, yüzeylerin yada resimlerin kalitesini artırmak için kullanılır.
Ritim
Elemanların-renklerin, şekillerin, formların, mekanların-boşlukların ve dokuların görsel hareketlerinin tekrarıdır.
Boşluk (Mekan)
Bir sanat çalışmasının içindeki yada çevresindeki boş alan yada yüzeydir. Boşluk(Mekan) iki boyutlu yada üç boyutlu olabileceği gibi, negatif ve/veya pozitifte olabilir.
Proporsiyon(Orantı)
Bir tasarımdaki çeşitli elemanların, göreceli boyut ve ölçeklerine göre kendi aralarında ve parçalarla bütün arasında bulunan oranlarıdır.
Vurgu
Bir tasarımda odak noktası oluşturur. Dikkatleri tasarımın en önemli gördüğümüz kısmına çekmemizi sağlar.
Hareket
Sanatçının, gözü bir kompozisyonun içine, çevresine yada kompozisyona doğru yönlendirmesinin yoludur. Görsel bir imajda hareket, objeler imajın içinde hareket ediyormuş hissiyatı uyandırdığında ortaya çıkar.
Uyum
Bütün bir kompozisyonun ahengi-armonisi demektir. Kompozisyonun parçaları bütüncül bir görsel tema gibi çalışır.
Kontrast
Tasarımdaki farklı elemanların farklılıklarının vurgulanmasını sağlayan ve/veya bu elemanlarının aralarında denge oluşturan kombinasyonlardır.