Tasarım çalışması, ''alan analizi'' ve ''insan ihtiyaçlarının analizi'' ile başlar. Alan özellikleri ve onu kullanan insanların ihtiyaçları bilindikten sonra bu veriler çakıştırılır. Alan analizi olarak arazi çok iyi etüd edilmelidir. Veriler elde edildikten sonra tasarımcı tasarım fikirlerini oluşturmaya başlar. Tasarımın bu başlangıç aşamasında özelleşmeye gidilmeden alanla ilgili genel özellikler incelenir. Gölge için pergola veya büyük bir ağaç, perdeleme için duvar, çit, bitki grupları gibi elemanların kullanımı bu veriler ışığında kullanılacaktır.
Öncelikle ne ile başlayacağımızı belirlemeliyiz. Amacımızı tespit ettikten sonra alanla ilgili faktörler belirlenir. Alan ve araziyle ilgili gözlemlerin sonuçlarını kullanarak bir baz pafta oluşturulur. Doğruluk, belirginlik, açıklık, bütünlük amaç olmalıdır. Mümkün olduğunca dikkatli olunmalıdır. Bu aşamadaki yanlış gözlemler ve yanlış hesaplamalar, ilerdeki önerilerinde hatalı olmasına neden olur. Örneğin tropik karakterli bir çalıyı bahçenin soğuk bir köşesine yerleştirebilir veya kanalizasyon hattı üzerine büyük bir ağaç dikebiliriz.
Ev bahçesi düzenlemede alanın bir vaziyet planını temin ederek bahçe sınırları, mevcut yollar, ev boyutları hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Elde edeceğimiz verileri bu pafta üzerine işleyebiliriz. Vaziyet planının bulunmadığı durumlarda kendimiz ölçümler yaparak bir altlık pafta oluştururuz.
Alan analizi, birbiriyle ilişkili 4 aşamadan oluşur:
PLANLAMA ALANININ GEZİLMESİ:
KAYNAK ARAŞTIRMASI: Hava fotoğrafları, topoğrafik haritalar, toprak analizleri, altyapı haritaları, alanda çekilen fotoğraflar, vb. elde edilir.
ANKETLER VE GÖRÜŞMELER: Komşular, yerel tarihçiler, kent uzmanları, postacılar ve ilgili şahıslarla yapılan görüşmeler, alanla ilgili detaylı bilgi elde etmemizi sağlar.
VERİLERİN KARŞILAŞTIRILMASI:
Alan karakterini belirleyen faktörler;
*Doğal faktörler (su, fizyografi, vejetasyon, görünüş, iklim)
*İnsan yapısı faktörler (konum, kültür, altyapı, servisler, yollar, yapılar)
Bu faktörler 3 amaca hizmet ederler:
1. İnsanın fonksiyonel ihtiyaçları: Hareket, yaşam, alışveriş, çalışma, öğrenme...
2. Estetik ihtiyaçlar: Rekreasyon, güzellik, dinlenme, doğa...
3. Fiziksel ve biyolojik çevrenin doğal ihtiyaçları:
Alan özellikleri, arazi analiz çalışmalarında şu şekilde sınıflandırılır:
1.Alan potansiyeli: Alan en iyi nasıl kullanılabilir? Alanda hangi kaynaklar mevcuttur?
2.Alan problemleri: Nelere dikkat edilmelidir? Neleri yenilemeli veya kaldırmalı?
3.Alan konforu: Hangi özellikler dikkat çekici ve değerli?
4.Alan içindeki tehlikeli koşullar:
Bir analiz paftası oluşturmak için aşağıdaki veriler elde edilmelidir:
1. SINIR ÇİZGİLERİ: Komşu alanlara müdahele etmemek için sınır çizgilerinin bilinmesi gerekir. Bu sınır, ev bahçeleri düzenlemede ''parsel sınırı'' olmaktadır.
2. EV ÖZELLİKLERİ: Evin boyutları, yüksekliği, giriş çıkışlar, pencere boyutları ve yükseklikleri, evin mimari özellikleri, cephe özellikleri, renk ve dokusu, vb. özellikler belirtilmelidir. Güneş ışınlarının geliş yönü belirtilerek evin ısınan yerleri tespit edilir. Ev, güneş enerjisinden maksimum düzeyde yararlanacak şekilde konumlandırılmışsa, ışık yönünde büyük bitki gruplarına yer verilmemelidir. Ayrıca evin mimarisi incelenerek bu mimariye uygun bahçe tasarımları düşünülmelidir. Evin görsel yönden olumlu ve olumsuz özellikleri tespit edilmelidir. Bu verileri kullanarak olumsuz yönler bir şekilde kamufle edilecek, olumlu özellikler açığa çıkarılacaktır.
3. AÇIĞA ÇIKARMA: Öncelikle kuzey yönü belirlenmelidir. Baz pafta üzerine alanın güneşli ve gölge kısımları işaretlenir. Ayrıca alandaki soğuk, sıcak, rüzgarlı noktalar, hakim rüzgar yönleri belirlenir.
4. ALTYAPI: Su, doğalgaz, elektrik sayaçları, kanalizasyon ve su boruları, elektrik hattı gibi altyapı elemanlarının yerleri, derinlik ve genişlikleri belirlenir.
5. TOPRAK ÖZELLİKLERİ: Toprak karakteri incelenir. Gerektiğinde toprak analizi yaptırarak toprak özellikleri, PH değerleri belirlenir. Problemli toprak bölgeleri belirlenerek gerekli önlemler alınmalıdır.
6. EĞİM DURUMU: Baz pafta üzerine tesviye eğrileri çizilerek arazinin eğim özellikleri belirlenir. Çukur ve tepe noktalar işaretlenir. Eğim yönleri, yüzde değerleri, yüzey suyu akış özellikleri belirlenir.
7. DRENAJ: Yüzey suyunun alanda nereden ve nasıl tahliye edileceği tespit edilmelidir. Toprak özellikleri bu konuda önem kazanır. Killi toprak suyu yüzeyden akıtır. Kumlu toprakta ise su toprak altına sızar.
8. MEVCUT BİTKİLER: Alanın mevcut görüntüsü yeniden şekillendirilecekse, alanda kalması istenen tüm bitkiler işaretlenmeli ve en, boy, taç yapısı, vb. özellikleri belirtilmelidir.
9. GÖRÜNÜŞLER: Alandaki gözlemlerimiz sonuç elde edeceğimiz en önemli verilerden birisi alan içindeki görünüşlerdir. Güzel ve çirkin görüntüler, panoramik görüntüler, bakı noktaları, manzaraya hakim noktalar, vb. tespit edilir. Planlama ve tasarımın ileri ki aşamalarında güzel görüntüler açık bırakılacak, çirkin olanlar perdelenecektir.
10. ÇEVRE: Analiz çalışmalarında sadece alan sınırları içinde kalmak doğru olmaz. Çevresel faktörlerde planlama ve tasarım çalışmalarımızı etkiler. Komşuların, çevredeki binaların görsel nitelikleri nedir? Çevrede dikkat çekici mimari-peyzaj elemanları var mı? Arazi ile sokak ve trafik ilişkisi nedir? gibi sorulara cevap aranır.
DAHA FAZLASI İÇİN KAYNAK : http://80.251.40.59/agri.ankara.edu.tr/aozdemir/PROJE1a.htm