TASARIM PRENSİPLERİ
Tasarımın yapı taşları dizisinde son bölüm tasarım prensipleri ile sonlanıyor. Tasarım prensipleri, tasarıma temel şekilde yön verirler . Prensipler, tasarıma yönlendirme ve yeni boyut katarken, tasarım elemanlarının (çizgi, şekil, form, mekan, renk, doku, desen) bu süreçte yadsınamaz bir etkisi vardır.Sizler de tasarım sürecinizde,tasarım elemanlarının tasarım prensipleri ile birlikte doğru kullanım ve kombinasyonlarıyla etkili,doğru tasarımlar yapabilirsiniz.Denge, ritim, vurgu, kontrast, harmoni, oran, bütünlük, çeşitlilik prensiplerinden oluşan bu dizide tasarım prensiplerini , detaylandırılmış örneklerle kavramsal bir şekilde açıkladık.
DENGE
Denge hali parçaların bütün içerisindeki kararlılığının gösterilebilmesi için eşit olarak dağılımının sağlanmasıdır.Bütünü oluşturan parçalar arasında renk,yön,biçim,oran,bütünlüğü olmalıdır.Tasarımda denge bütünlüğü sağlanırken, elemanların kullanım ve seçiminden dolayı oluşabilecek monotonluklardan kaçınılmalıdır. Simetrik Denge, Asimetrik Denge, Radial Denge, Dikey Denge, Yatay Denge, olmak üzere çeşitlendirilir.
Simetrik Denge
Tasarım içinde elemanlar bir merkez çizgisi veya eksene göre tasarlanır.
Asimetrik Denge
Tasarım parçaları aynı değildir.Fakat görsel olarak eşit ağırlıktadır.Örnekteki cephedeki asimetrik denge, uzun olan cephede asimetrik olarak dağılımı yapılan parçalarla sağlanmıştır.
Radyal Denge
Tasarım ögeleri merkezden dışa doğru yayılır.
Dikey Denge
Tasarımdaki üst ve alt kısımlar görsel olarak eşittir.Örnekte ;dikey dengeye sahip binanın suya yansımasıyla etkili olması sağlanmış.
Yatay Denge
Yatay düzlemde parçalar görsel olarak dengeli ve eşittir.
RİTİM
Bütün içindeki parçaların ,renk,çizgi ,şekil,doku,veya desen gibi elemanlarla birlikte sağladığı uyumlu tekrarlardır.Bu ritmik etki farklı veya zıt eleman kullanımlarıyla da sağlanabilir.Sıralı Ritim,Kademeli Ritim ,Rastlantısal Ritim olarak çeşitlendirilir.
Düzenli – Sıralı Ritim
Tasarımda kullanılan elemanların aynı tekrarlarla veya aralıklarla tekrarlanarak kullanılmasıdır.Küp evlerin yanyana gelmesiyle ve tekrarlarıyla ritmik bir denge oluşturulmuş.
Rastlantısal Ritim
Elemanların tasarım içinde rastlantısal veya düzensiz aralıklarla kullanımıdır.Camilerde kullanılan kubbelerin farklı boyut ve ritimsel hareketliliği bu etkiyi arttırır.
Kademeli Ritim
Tekrarlanan elemanın her tekrarda bir detayın azalarak veya artarak oluşturulmasıyla kademelendirilmesidir.
VURGU
Tasarım da dikkat çekmek istenilen kısaca vurgulanmak istenen kısımdır.Bunu renk, şekil,form veya diğer elemanlarla sağlayabiliriz.Açık-koyu, dolu- boş ilişkisi de bu noktada dikkat edilmesi gereken bir husus olacaktır. Tasarımda göz alıcı olan, odak noktasıdır. Boyut,yerleşim,şekil,renk,veya çizgilerin kullanımı vurgulanacak kısmı tanımlı kılar.
KONTRAST
Tasarım elemanlarının kullanılmasıyla bütünde oluşturulan farklılıktır.Renk, oran, ölçek, şekil, doku vb tasarım elemanları ile mekanda tasarım ürününde istenilen kontrast etki elde edilebilir.
HARMONİ
Tasarımdaki harmonik –hareketli dokunuşlar,tasarım elemanlarındaki uyumlu,dengeli ve düzenli dağılım ile tasarımın her noktasında bütünlükte bir dikkat oluşturur.Kullanıcıda akış veya eylem hissi oluşturur.
ORAN
Bir parçanın diğer parçalarla ve bütünle olan ilişkisi, tasarımdaki elementlerin boyut çerçevesinde birbirleri ile olan ilişkisidir.Estetik görünüme katkısı büyüktür.Doğadaki bütün varlıklar estetik bir orana sahiptir. Bu oran altın oran olarak nitelendirilmektedir.(the Washington Monument)Yüksekliğinden dolayı şehir ölçeğinde oluşturduğu bu oran etkisiyle bölgede etkili bir izlenim bırakır.
BÜTÜNLÜK
Bir tasarımı oluşturan bütün parçalarda aradığımız bütünsel uyumdur.Elemanlar arasındaki uyumda kendine has bir uslüp vardır. Kullanılan bu dil,çizgi,renk,malzeme,veya doku gibi elemanların tutarlı ve dengeli kullanımı ile elde edilebilir
ÇEŞİTLİLİK
Değişiklik ve zıtlıkları içeren tasarım ilkesidir.Tasarımdaki çeşitlilik ilkesi,bütünün içerisinde canlı ve zengin bir çeşitliliğin de elde edilebilmesi için tasarımı farklı kılan bir unsur olacaktır.Çeşitlilik,tasarımın farklı durum, form, şekil, farklılık, vurgu,farklı boyut ve oranlarındaki kalite veya durumudur.Frank Gehry’nin walt disney konser salonunda dış cephe olarak sunduğu yaklaşım,aynı malzeme ile çeşitlilik sunarak bütüncül bir tasarım oluşturmaktır.
Yorumlar
Yorum Gönder