Bu Yönetmelik;
Ülkedeki her türlü yapı, bina, tesis ile açık ve kapalı alan işletmelerinde alınacak yangın önleme ve söndürme tedbirlerini kapsarTürk Silahlı Kuvvetlerince kullanılan yapı, bina ve tesisler ile eğitim ve tatbikat alanlarında uygulanacak yangın önlemleri, bu Yönetmelik hükümleri de dikkate alınarak yapının özelliklerine göre Millî Savunma Bakanlığınca belirlenir.
Yönetmelik,
7126 sayılı Sivil Savunma Kanununun İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun
180 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 30A maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Yangın Ekipleri
Yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut binaları
içinde 50 kişiden fazla insan bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede
içinde 200'den fazla kişinin barındığı sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.
Söndürme ekibi, en az 3 kişi s Kurtarma ekibi, en az 3 kişi s Koruma ekibi, en az 2 kişi s İlk yardım ekibi. en az 2 kişi
*TATBİKAT
Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır.
Kacıs Yolları
Kaçış yolları, bir yapının devamlı ve engellenmemiş yolun tamamıdır. Kaçış yolları kapsamına;
Oda ve diğer bağımsız mekânlardan çıkışlar,
Her kattaki koridor ve benzeri geçitler,
Kat çıkışları,
Zemin kata ulaşan merdivenler,
Zemin katta merdiven ağızlarından aynı katta yapı son çıkışına götüren yollar
Son çıkış, dâhildir.
Yapının Kullanım Sınıfı,
Kullanıcı Yükü,
Kat Alanı,
Çıkışa Kadar Alınacak Yol Ve Çıkışların Kapasitesi Esas Alınır.
Her Katta, O Katın Kullanıcı Yüküne Ve En Uzun Kaçış Uzaklığına Göre Çıkış İmkânları Sağlanır.
Kaçış merdivenleri bodrum katlar dahil bütün katlara hizmet verebilir.
Tuvaletler, soyunma odaları, depolar ve personel kantinleri gibi mekânlar, holler ve koridorlar gibi diğer mekânlara hizmet veren ancak diğer mekânlar ile aynı katta olduğu hâlde aynı zamanda kullanılmayan mekânların döşeme alanları, yer aldıkları katın kullanıcı yükü hesaplanmalarında dikkate alınmayabilir.
Bir katı geçmeyen açık merdivenler ile bir kat inilerek veya çıkılarak bina dışına tahliyesi olan kata ulaşılan yürüyen merdivenler ve rampalar, bina dışına ulaşım noktasına veya korunmuş kaçış noktasına olan uzaklıklar, tek yönde ve iki yönde korunmuş kaçış yollarına ikinci kaçış yolu olarak kabul edilir."
CIKIS KAPASİTESİ VE KACIS UZAKLIĞI
Yangına en az 60 dakika dayanıklı ve duman geçişi önlenmiş yatay tahliye alanı sağlanan hastane gibi yerlerde kaçış uzaklığı, yatay tahliye alanına götüren koridorun çıkış kapısına kadar olan ölçüdür.
Zemin kattaki dükkân ve benzeri yerlerde kisi sayısı 50'nin altında ve kaçış uzaklığı en uzak noktadan dıs ortama açılan kapıya olan uzaklık 25 m'den az ise, bina dışınatek cıkıs yeterli kabul edilir.
KACIS YOLU SAYISI VE GENİŞLİĞİHiçbir çıkıs veya kaçıs merdiveni veyahut diğer kaçıs yolları, 80 cm'den daha dar genislikte olamaz.
Toplam kullanıcı sayısı 50 kisiden fazla olan katlarda bir kaçıs yolunun genisliği 100 cm'den az olmayacak sekilde çıkıs sayısı bulunur.
Kaçış yolu, bu özelliği dışında, yapının mekânlarına hizmet veren koridor ve hol olarak kullanılıyor ise, 110 cm'den az genislikte olamaz.
Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği 120 cm'den az olamaz.
Kaçış yolu koridoru yüksekliği 210 cm'den az olamaz.
İki çıkış gereken mekânlarda, her bir çıkışın toplam kullanıcı yükünün en az yarısını karşılayacak genişlikte olması gerekir.
İki kanatlı kapıda temiz genişlik, her iki kanat 90 derece açık durumdayken kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.
ACİL CIKIS ZORUNLULUĞU
Bütün yapılarda, aksi belirtilmedikçe, en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekir.
Aksi belirtilmedikçe, 25 kişinin aşıldığı yüksek tehlikeli mekânlar ile 50 kişinin aşıldığı her mekânda en az 2 çıkış bulunması şarttır.
Kişi sayısı 500 kişiyi geçer ise en az 3 çıkış ve 1000 kişiyi geçer ise en az 4 çıkış bulunmak zorundadır.
Çıkışların birbirinden olabildiğince uzakta olması gerekir.
Bölünmemiş tek mekânlarda 2 çıkış gerekiyor ise çıkışlar arasındaki mesafe yağmurlama sistemi bulunmadığı takdirde diyagonal mesafenin 12'sinden ve yağmurlama sistemi mevcut ise diyagonal mesafenin 13'ünden az olamaz.
Çıkış mesafelerinin kapıdan alındığı bina kullanım sınıflarında, bir koridor içindeki 2 kaçış merdiveni arasındaki mesafe, yağmurlama sistemi olmayan yapılarda koridor uzunluğunun yarısından ve yağmurlama sistemi olan yapılarda ise koridor uzunluğunun 13'ünden az olamaz."
KACIS MERDİVENİ ÖZELLİKLERİ
Kaçış merdivenlerinin kapasite ve sayı bakımından en az yarısının doğrudan bina dışına açılması gerekir.
Bina yüksekliği 15.50 m'den veya bir kattaki kullanıcı sayısı 100 kişiden fazla olan binalarda dengelenmiş kaçış merdivenlerine izin verilmez.
Herhangi bir kaçış merdiveninde basamak yüksekliği 175 mm'den çok ve basamak genişliği 250 mm'den az olamaz.
DIS KACIS MERDİVENLERİ
Dışarıda yapılan açık kaçış merdiveni, ilgili gereklere uyulması şartıyla iç kaçış merdivenleri yerine kullanılabilir.
Dış kaçış merdiveninin korunumlu yuva içinde bulunması şart değildir.
Bina yüksekliği 21.50 m'den fazla olan binalarda, bina dışında açık merdivenlere izin verilmez.
DAİRESEL MERDİVEN
Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yapılmaları ve en az 100 cm genişlikte olmaları hâlinde, kullanıcı yükü 25 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya balkonlardan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir.
Belirtilen şartları sağlamayan dairesel merdivenler, zorunlu çıkış olarak kullanılamaz.
Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz.
Basamağın kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklıktaki basış genişliği 250 mm'den az olamaz.
Basamak yüksekliği 175 mm'den çok olamaz.
Baş kurtarma yüksekliği 2.50 m'den az olamaz.
KACIS YOLU KAPILARI
Kaçış yolu kapılarının en az temiz genişliği 80 cm'den ve yüksekliği 200 cm'den az olamaz.
Kaçış yolu kapılarında eşik olmaması gerekir. Dönel kapılar ile turnikeler, çıkış kapısı olarak kullanılamaz.
Kaçış yolu kapıları kanatlarının, kullanıcıların hareketini engellememesi gerekir.
Kullanıcı yükü 50 kişiyi aşan mekânlardaki çıkış kapılarının kaçış yönüne doğru açılması şarttır.
Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangına karşı dayanıklı olması şarttır.
Kaçış kapısında, tek kanatlı kapıda temiz genişlik, kapı kasası veya lamba çıkıntısı ile 90 derece açılmış kanat yüzeyi arasındaki ölçüdür.
Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 80 cm'den az ve 120 cm'den çok olamaz.
İki kanatlı kapıda temiz genişlik, her iki kanat 90 derece açık durumda iken, kanat yüzeyleri arasındaki ölçüdür.
ACİL DURUM AYDINLATMASI SİSTEMİ
Aşağıda belirtilen binalarda, acil durum aydınlatması yapılması şarttır:
Hastaneler ve huzur evlerinde ve eğitim amaçlı binalarda,
Kullanıcı yükü 200'den fazla olan bütün binalarda,
Zemin seviyesinin altında 50 veya daha fazla kullanıcısı olan binalarda,
Penceresiz binalarda,
Otel, motel ve yatakhanelerde,
Yüksek tehlikeli yerlerde,
Yüksek binalarda.
Acil durum aydınlatmasının normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması şarttır.
Acil durum çalışma süresinin kullanıcı yükü 200'den fazla olduğu takdirde en az 120 dakika olması gerekir.
Kaçış yolları üzerinde aydınlatma ünitesi seçimi ve yerleştirmesi, tabanlarda, döşemelerde ve yürüme yüzeylerinde, kaçış yolunun merkez hattı üzerindeki herhangi bir noktada acil durum aydınlatma seviyesi en az 1 lux olacak şekilde yapılır.
Acil durum çalışma süresi sonunda bu aydınlatma seviyesinin herhangi bir noktada 0.5 lux'den daha düşük bir seviyeye düşmemesi gerekir
En yüksek ve en düşük aydınlatma seviyesine sahip noktalar arasındaki aydınlatma seviyesi oranı 140'dan fazla olamaz.
ACİL DURUM YÖNLENDİRMESİ
Acil durum yönlendirmesinin normal aydınlatmanın kesilmesi hâlinde en az 60 dakika süreyle sağlanması gerekir.
Kullanıcı yükünün 200'den fazla olması hâlinde, acil durum yönlendirmesinin çalışma süresinin en az 120 dakika olması şarttır.
Yönlendirme işaretleri; yeşil zemin üzerine beyaz olarak, ilgili yönetmelik ve standartlara uygun sembolleri ve normal zamanlarda kullanılacak çıkışlar için "ÇIKIŞ", acil durumlarda kullanılacak çıkışlar için ise, "ACİL ÇIKIŞ" yazısını ihtiva eder.
Yönlendirme işaretleri, yerden 200 cm ilâ 240 cm yüksekliğe yerleştirilir.
ALGILAMA VE UYARI SİSTEMİ
Yangın uyarı butonları yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilir.
Aşağıda belirtilen binalarda yangın uyarı butonlarının kullanılması mecburidir:
Konutlar hariç, kat alanı 400 m2'den fazla olan iki kat ile dört kat arasındaki
bütün binalarda,
Konutlar hariç, kat sayısı dörtten fazla olan bütün binalarda,
Konutlar dâhil bütün yüksek binalarda.
Binalarda bulunan yangın dolaplarının ve hortum makara sistemlerinin TS EN 671-3 standardında yaptırılması mecburidir.
YAĞMURLAMA SİSTEMİ
Yağmurlama sistemi elamanlarının TS EN 12259'auygun olması şarttır.
Aşağıda belirtilen yerlerde otomatik yağmurlama sistemi kurulması mecburidir:
Yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda,
Yapı yüksekliği 51.50 m'yi geçen konutlarda,
Alanlarının toplamı 600 m2'den büyük olan kapalı otoparklarda ve 10'dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklarda,
Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100'ü veya yatak sayısı 200'ü geçen otellerde, yurtlarda, pansiyonlarda, misafirhanelerde ve yapı yüksekliği 21.50 m'den fazla olan bütün yataklı tesislerde,
Toplam alanı 2000 m2'nin üzerinde olan katlı mağazalarda, alışveriş, ticaret ve eğlence yerlerinde,
Toplam alanı 1000 m2'den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılarda.
Yağmurlama sistemi tasarımının TS EN 12845'e göre yapılması gerekir.
Düşük Tehlike ve Orta Tehlike-1 kullanım alanlarında, bir adet standart yağmurlama başlığı en çok 21 m2alanı koruyacak şekilde yerleştirilebilir.
Yangın güvenlik sisteminin sürekliliğini sağlamak için 6 adetten az olmamak kaydıyla sistemin büyüklüğüne göre yeterli miktarda yedek yağmurlama başlığı ve başlığın değiştirilmesi için özel anahtarlar bulundurulur.
Köpüklü, gazlı ve kuru tozlu sabit otomatik söndürme sistemleri
Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardı esas alınır.
Sesli uyarı cihazları binanın her yerinde, yerden 150 cm yükseklikte ölçülecek ve ses seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olacak şekilde yerleştirilir.
Uyuma maksatlı bölümler ile banyo ve duşlarda, ses seviyesinin en az 75 dBA olması gerekir.
Sesli uyarı cihazlarının 3 m uzaklıkta en az 75 dBA ve en çok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek özellikte olması şarttır.
Acil anons sistemi hoparlörü olan hacimlerde ayrıca siren sistemi konulması gerekli değildir.
Binadaki yatak sayısı 200'den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,
Yapı inşaat alanı 5000 m2'den büyük olan veya toplam kullanıcı sayısı 1000 kişiyi aşan topluma açık binalarda, alışveriş merkezlerinde, süpermarketlerde, endüstri tesislerinde ve benzeri binalarda,
Yapı yüksekliği 51.50 m'yi geçen bütün binalarda.
Yangın algılama sisteminin ve parçalarının TS EN 54'e ve TS EN 54-14' uygun olarak üretilmesi, tasarlanması, tesis edilmesi ve işletilmesi şarttır.
Bina yüksekliği 21.50 m'den fazla olan konut harici binalarda
bina yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut binalarında
Atriumlu bölüm hariç olmak üzere, 21.50 m'den daha yukarıda olan katlarında
En çok 3 kat bir yangın kompartımanı olarak düzenlenir.
Bitişik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir.
Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve kapaklarının en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.
YANGIN GÜVENLİK HOLÜ
Yangın güvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabanında hiçbir yanıcı malzeme kullanılamaz
ve bu hollerin, yangına en az 120 dakika dayanıklı duvar ve en az 90 dakika
dayanıklı duman sızdırmaz kapı ile diğer bölümlerden ayrılması gerekir.
Yangın güvenlik hollerinin taban alanı, 3 m2'den az, 6 m2'den fazla ve kaçış yönündeki boyutu ise 1.8 m'den az olamaz.
Acil durum asansörü önünde yapılacak yangın güvenlik holü alanı, 6 m2'den az, 10 m2'den çok ve herhangi bir boyutu 2 m'den daha az olamaz.
KACIS RAMPALARI
Kaçış rampalarının eğimi % 10'dan daha dik olamaz. Kaçış rampaları düz kollu olur ve doğrultu değişiklikleri sadece sahanlıklarda yapılır.
Ancak, herhangi bir yerindeki eğimi 112'den daha fazla olmayan kaçış rampaları kavisli yapılabilir.
Konut içindeki herhangi bir noktadan konut çıkış kapısına kadar olan uzaklığın 20
m'yi, yağmurlama sistemi olan konutlarda 30 m'yi geçmemesi gerekir.
Kaçış mesafeleri uygun olmak şartıyla, binaların sadece konut bölümlerine hizmet veren kaçış
merdivenleri aşağıdaki şekilde düzenlenir:
Yapı yüksekliği 21.50 m'nin altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçış yolu olarak kabul edilir ve ikinci çıkış aranmaz.
Yapı yüksekliği 21.50 m'den fazla ve 30.50 m'den az olan konutlarda, en az 2 merdiven düzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin korunumlu olması ve her daireden 2 merdivene de ulaşılması gerekir.
Yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla ve 51.50 m'den az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiş veya basınçlandırma uygulanmış 2 kaçış merdiveni yapılması mecburidir.
Kattaki konutların her birinin içinden bir yangın güvenlik holünden geçilerek yangın merdivenine ulaşılıyor ise binanın genel merdiveninin korunumlu olması gerekli değildir.
Yapı yüksekliği 51.50 m'den yüksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangın güvenlik holü olan ve basınçlandırılan en az 2 kaçış merdiveni yapılması şarttır.
KAZAN DAİRELERİ
Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur.
Bina dilatasyonu, kazan dairesinden geçemez.
Isıl kapasiteleri 50 kW-350 kW arasında olan kazan dairelerinde en az bir kapı, döşeme alanı 100 m2'nin üzerindeki veya ısıl kapasitesi 350 kW'ın üzerindeki kazan dairelerinde en az 2 çıkış kapısı olur.
Çıkış kapılarının olabildiği kadar birbirinin ters yönünde yerleştirilmesi, yangına en az 90 dakika dayanıklı, duman sızdırmaz ve kendiliğinden kapanabilecek özellikte olması gerekir.
DOĞALGAZ VE LPG TESİSATLI KAZAN DAİRELERİ
Sayaçların kazan dairesi dışına yerleştirilmesi gerekir.
Gaz kullanılan kapalı bölümlerde, gaz kaçağına karşı doğal veya mekanik havalandırma sağlanması gerekir.
Kazan dairesinde doğalgaz veya LPG kullanılması hâlinde, bu gazları algılayacak gaz algılayıcıların kullanılması şarttır.
LPG kullanılan kazan daireleri bodrum katta yapılamaz.
Bodrumlarda LPG tüpleri bulundurulamaz.
Tüpler, yangına en az 120 dakika dayanıklı
ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta bulundurulur
Tüplerin devrilmemesi veya yuvarlanmaması için gerekli tedbirler alınır.
LPG DEPOLANACAK BİNALARIN;
Müstakil ve tek katlı olması, Döşemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme ile yapılması,
Çatısında hafif malzemeler kullanılması,
Dış duvarlarında veya çatısında, her 3 m3depo hacmi için en az 0.2 m2'lik kırılmaz cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanmış bir boşluk bırakılması,
Depo kapılarının yangına karşı en az 90 dakika dayanıklı malzemeden yapılması, şarttır
Perakende satış yerlerinde en çok 500 kg LPG bulundurulabilir.
LPG bayilerine ait özel depolar var ise, 750 kg daha LPG bulundurulabilir.
Perakende satış yerlerinin kapalı mahallerinde ticari propan tüpü bulundurulamaz.
Perakende satış yerlerinin başka bir işyeri veya mesken ile kapı veya pencere ile bağlantısının bulunmaması gerekir.
Perakende satış yerleri bodrumlarda, zemin üstü asma katlarda veya halkın rahatlıkla tahliyesine imkân verecek genişlikte çıkışı olmayan yerlerde tesis edilemez.
Perakende satış yerleri en az 120 dakika yangına dayanıklı binalarda kurulur ve bir başka işyeri veya konut ve benzeri yerlere ahşap kapı veya ahşap veya madeni çerçeveli camekân bölme ile irtibatlı olamaz.
Şayet bölme gerekli ise en az 90 dakika yangına dayanıklı malzemeden yapılması şarttır.
Evlerde 2'den fazla LPG tüpü bulundurulamaz.
LPG tüpleri dik konumda bulundurulur.
Tüp ile ocak, şofben, kombi ve katalitik gibi cihazlar arasında hortum kullanılması gerektiğinde, en fazla 150 cm uzunluğunda ve ilgili standartlara uygun eksiz hortum kullanılır ve bağlantılar kelepçe ile sıkılır.
Tüpler, mümkünse balkonlarda bulundurulur. Kapalı veya az havalanan bir yerde tüp bulundurulacak ise bu bölümün havalandırılması sağlanır.
LPG kullanılan sanayi tipi büyük mutfaklarda gaz kaçağını tespit eden ve sesli olarak uyaran gaz uyarı cihazının bulundurulması mecburidir.
İşyeri veya topluma açık her türlü binada zemin seviyesinin altında kalan tam bodrum katlarında LPG tüpü bulundurulamaz.
Tüpler ve bunlarla birlikte kullanılan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.
Kesme, kaynak ve tavlama gibi ısıya bağlı işlemler sırasında, oksijen tüplerinin ve beraberinde kullanılan LPG tüplerinin bağlantılarında alev tutucu emniyet valflerinin takılı olması gerekir.
Aynı kuyu içinde 3'den fazla asansör kabini düzenlenemez.
4 asansör kabini düzenlendiği takdirde, ikişerli gruplar hâlinde araları yangına 60 dakika dayanıklı bir malzeme ile ayırılır.
Yüksek binalarda ve topluma açık yapılarda kullanılan asansörlerin aşağıda belirtilen esaslara
uygun olması gerekir:
Asansörlerin, yangın uyarısı alındığında, kat ve koridor çağrılarını kabul etmemesi gerekir.
Birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde bulunan yüksek binalarda, deprem sensöründen uyarı alarak asansörlerin deprem sırasında durabileceği en yakın kata gidip, kapılarını açıp, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olması gerekir.
Asansör kapısı, yangın merdiven yuvasına açılamaz.
Asansör kapılarının yangına karşı en az 30 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması, yapı yüksekliği 51.50 m'den yüksek binalarda yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.
ACİL DURUM ASANSÖRÜ
Asansör, aynı zamanda normal şartlarda binada bulunanlar tarafından da kullanılabilir.
Ancak, bir yangın veya acil durumda, asansörün kontrolü acil durum ekiplerine geçer.
Yapı yüksekliği 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır.
Acil durum asansörleri önünde, aynı zamanda kaçış merdivenine de geçiş sağlayacak şekilde, her katta 6 m2'den az, 10 m2'den çok ve herhangi bir boyutu 2 m'den az olmayacak yangın güvenlik holü oluşturulur.
Acil durum asansörünün kabin alanının en az 1.8 m2, hızının zemin kattan en üst kata 1 dakikada erişecek hızda olması ve enerji kesilmesi hâlinde, otomatik olarak devreye girecek özellikte ve 60 dakika çalışır durumda kalmasını sağlayacak bir acil durum jeneratörüne bağlı bulunması gerekir.
Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması ve asansör boşluğu içindeki tesisatın sudan etkilenmemesi gerekir.
Acil durum asansörünün makina dairesi ayrı olur ve asansör kuyusu basınçlandırılır.
TRANSFORMA TÖR
Transformatörün kurulacağı odanın bütün duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır.
JENERATÖR
Bir mahal içerisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kaynağı olarak jeneratör kullanılan bütün bina ve yapılarda aşağıdaki tedbirlerin alınması şarttır
Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 120 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılır.
Bütün yangın kontrol panellerine ve tekrarlayıcı panellere enerji sağlayan besleme kablolarının, yangına karşı en az 60 dakika dayanabilecek özellikte olması şarttır.
Yapı yüksekliği 51.50 m'nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman kontrol sistemi yapılması mecburîdir.
Konutlar hariç olmak üzere, bütün binalarda, merdiven kovasının yüksekliği 30.50 m'den fazla ise, kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması gerekir.
Bodrum kata ve üst katlara hizmet veren kaçış merdiveni aynı yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yangına 120 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz bir duvar ile ayrılmış ve ayrı çıkış düzenlenmiş ise, merdiven yuvası için üst katların yüksekliği esas alınır.
Bodrum kat sayısı 4'den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren kaçış merdivenleri basınçlandırılır.
Yapı yüksekliği 51.50 m'den yüksek olan konutların kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması şarttır.
Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil durum asansörü kuyularının basınçlandırılması gerekir.
İTFAİYE SU VERME BAĞLANTISI
Yüksek binalarda veya bina oturma alanı 1000 m2'den büyük binalarda veya cephe genişliği 75 m'yi aşan binalarda, itfaiyenin sisteme dışarıdan su basabilmesi için, sulu yangın söndürme sistemlerine en az 100 mm nominal çapında itfaiye su verme bağlantısı yapılması şarttır.
İtfaiye araçlarının bağlantı ağzına ulaşma mesafesi 18 m'den fazla olamaz.
Gazlı yangın söndürme sistemlerinin tasarımında TS ISO 14520 standardı esas alınır.
BAZI ÖNEMLİ TANIMLAR VE BİLGİLER
Kaçış uzaklığı: Herhangi bir katta bir mekân içinde durulabilen en uzak noktada bulunan bir kullanıcının kendisine en yakın kat çıkışına kadar almak zorunda olduğu yürüme yolunun uzunluğunu,
Kaçış yolu: Oda ve diğer müstakil hacimlerden çıkışlar, katlardaki koridor ve benzeri geçişler, kat çıkışları, zemin kata ulaşan merdivenler ve bina son çıkışına giden yollar dâhil olmak üzere binanın herhangi bir noktasından yer seviyesindeki cadde veya sokağa kadar olan ve hiçbir şekilde engellenmemiş bulunan yolun tamamını,
Kullanıcı yükü: Herhangi bir anda, bir binada veya binanın esas alınan belirli bir bölümünde bulunma ihtimali olan toplam insan sayısını,
Kullanıcı yük katsayısı: Yapılarda kişi başına düşen kullanım alanının metrekare cinsinden m2kişi olarak ifadesini,
Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgeyi,
Yangın yükü: Bir yapı bölümünün içinde bulunan yanıcı maddelerin kütleleri ile alt ısıl değerleri çarpımları toplamının, plandaki toplam alana bölünmesi ile elde edilen ve MJm2olarak ifade edilen büyüklüğü,
Yüksek bina: Bina yüksekliği 21.50 m'den, yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olanbinaları,
Eğitim tesisleri: Eğitim ve öğretim faaliyetlerinin yürütüldüğü yerlerdir. Eğitim amaçlı binalar; ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve yüksek öğretim kurumları dâhil olmak üzere, altı veya daha fazla kişi tarafından günde 4 saat veya daha fazla bir süre ile veya haftada 12 saatten fazla bir süre ile eğitim amacı ile kullanılan binalar veya binaların bu amaçla kullanılan bölümlerini kapsar.
YÜKSEK TEHLİKELİ YERLER
Parlayıcı ve patlayıcı maddeler ile akaryakıtların imal edildiği, depolandığı,
doldurma-boşaltma ve satış işlerinin yapıldığı yerler yüksek tehlikeli yerler olarak değerlendirilir.
Aşağıda belirtilen yerler bu sınıfa girer.
Parlayıcı ve patlayıcı gazlarla ilgili yerler, LPG, doğalgaz ve benzeri gazların depolama, taşıma, doldurma-boşaltma ve satış işlerinin yapıldığı yerlerdir.
Patlayıcı maddelerle ilgili yerler, ısı ve basınç tesiri ile kolay tutuşabilen ve patlayabilen maddelerin bulunduğu yerlerdir. Mermi, barut, dinamit kapsül ve benzeri maddelerin imal ve muhafaza edildiği ve satıldığı yerler bu yerlerdendir.
Yanıcı sıvılarla ilgili yerler, yanıcı sıvıların üretildiği, depolandığı ve hizmete sunulduğu satış tesisleri ve benzeri yerlerdir.
Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir.
Yeni planlanan alanlarda bitişik nizamda teşekkül edecek imar adalarının uzunluğu 75 m'den fazla olamaz.
Uzunluğu 75 m'den fazla olan bitişik nizam yapı adalarında, yangına karşı güvenliğe ve erişim kontrolüne ilişkin düzenlemeler yapılır ve alınması gereken tedbirler plan müellifi tarafından plan notunda belirtilir.
Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik elemanlarında 540 0C üzerinde bir sıcaklık artışına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangına karşı dayanıklı kabul edilir.
Yanma hızı 0.6 ilâ 0.8 mmdak kabul edilip; ahşap elemanın bu şekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00'e eşit alınarak, üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre yangın mukavemet süresi kabul edilir.
Kritik sıcaklığı 10 °C'ın altında olan gazlara basınçlı gazlar
Kritik sıcaklığı 10 °C'ın üzerinde olup mutlak buhar basınçları 50 °C de 300 kPa'ı aşan gazlar sıvılaştırılmış gazlar olarak isimlendirilir.
MEVCUT VE ESKİ BİNALAR
Yönetmelik yayımı tarihinden önce yürürlüğe konulmuş bulunan imar, yapı, deprem ve afet ile ilgili yönetmeliklerin bu Yönetmeliğe aykırı olan hükümleri, ilgili idarelerce Yönetmeliğin yayımı t rihind n itibaren 1 yıl içinde bu Yönetmeliğe uygun hâle getirilir.
RAKAMLARLA ÖZEL NOT
Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yüksek olamaz
21.50
Yüksek bina: Bina yüksekliği 21.50 m'den binalar
Bina yüksekliği 21.50 m'den fazla olan binalarda, bina dışında açık merdivenlere izin verilmez.
Yapı yüksekliği 21.50 m'nin altındaki konutlarda korunumsuz normal merdiven kaçış yolu olarak kabul edilir ve ikinci çıkış aranmaz.
25
Söndürme cihazlarına ulaşma mesafesi en fazla 25 m. olur.
30.50
Yüksek bina: yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan binaları, y Yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut binaları yangın ekibi kurulur y Yapı yüksekliği 30.50 m'den fazla olan konut haricindeki bütün binalarda yağmurlama sistemi olacak
50
Yönetmelikte kişi sayısı ile 50 rakamı özdeş.
Kişi sayısından soru gelirse büyük ihtimalle 50 den az veya 50 den fazla rakamı akla gelmeli
51.50
Yapı yüksekliği 51.50 m'den yüksek olan konutların kaçış merdivenlerinin basınçlandırılması şarttır.
Yapı yüksekliği 51.50 m'nin üzerinde olan binaların hol ve koridor gibi ortak alanlarında duman kontrol sistemi yapılması mecburîdir
Asansör kapılarının yapı yüksekliği 51.50 m'den yüksek binalarda yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir.
Yapı yüksekliği 51.50 m'den daha fazla olan yapılarda, en az 1 asansörün acil hâllerde kullanılmak üzere acil durum asansörü olarak düzenlenmesi şarttır. y Yapı yüksekliği 51.50 m'yi geçen konutlarda yağmurlama sistemi mecburidir.
60
Acil aydınlatmaların en az yanma süresi 60 dakika. y Kapıların yanmaya dayanma süresi en az 60 dakika
Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika dayanıklı olacak. y Acil durum asansörlerinin elektrik tesisatının ve kablolarının yangına karşı en az 60 dakika dayanıklı olması
80
Tüm Çıkış kapılarını en az genişliği 80 cm.
Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 80 cm'den az olamaz
90
Bitişik nizam yapıları birbirinden ayıran yangın duvarları, yangına en az 90 dakika dayanıklı olarak projelendirilir.
4 kg'dan daha ağır ve 12 kg'dan hafif olan cihazların zeminden olan yüksekliği yaklaşık 90 cm'yi aşmayacak şekilde montaj yapılır.
Kaçış merdiveni ve yangın güvenlik holü kapılarının; duman sızdırmaz ve 4 kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangına karşı dayanıklı olması şarttır.
İki kanatlı kapıda temiz genişlik,her iki kanat 90 derece açıkdurumdayken kanatyüzeyleri arasındaki ölçüdür.
120
Parlayıcı ve patlayıcı maddeler üretilen veya işlenen veya depolanan tek katlı binalarda duvarların yanmaz veya yangına 120 dakika dayanıklı olması gerekir.
Tüpler, yangına en az 120 dakika dayanıklı ayrı binalarda veya bölmelerde, radyatör ve benzeri ısı kaynaklarından uzakta bulundurulur
LPG depolanacak binaların; Döşemesinin, tavanın ve duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı malzeme i
Kazan dairesi, binanın diğer kısımlarından, yangına en az 120 dakika dayanıklı bölmelerle ayrılmış olarak merkezi bir yerde ve bütün hâlinde bulunur.
Yüksek binalarda kaçış yollarının ve merdivenlerin genişliği 120 cm'den az olamaz.
Tek kanatlı bir çıkış kapısının temiz genişliği 120 cm'den çok olamaz
Yüksek binalarda, çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi, düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika dayanıklı olması gerekir.